
Μαιευτική Βία: Η σιωπηλή κακοποίηση
newsbomb.gr: Το Newsbomb.gr ανοίγει τον φάκελο της μαιευτικής βίας. Από τις αναίτιες καισαρικές, στη σωματική και λεκτική κακοποίηση των επίτοκων γυναικών από επαγγελματίες της υγείας.
Θύματα μαιευτικής βίας μιλούν στο Newsbomb.gr για πόνο όχι μόνο σωματικό, αλλά ψυχικό, για πράξεις που έγιναν χωρίς τη συγκατάθεσή τους, για λέξεις που τις ταπείνωσαν και για διαδικασίες που τους επιβλήθηκαν με το άλλοθι «εμείς ξέρουμε καλύτερα». Αυτή είναι η μαιευτική βία, μια μορφή κακοποίησης που δεν αφήνει πάντα εμφανή σημάδια, αλλά χαράζει ανεξίτηλα το σώμα και την ψυχή της μητέρας.
Ως μαιευτική βία μπορεί να οριστεί η βία που ασκείται κατά τη λήψη υπηρεσιών γυναικολογικής και μαιευτικής φύσεως. Είναι η ψυχολογική, λεκτική και σωματική κακοποίηση των γυναικών κατά τη διάρκεια της γυναικολογικής εξέτασης, ή κατά την παρακολούθηση της εγκυμοσύνης και τη διενέργεια τοκετού.
H σχετικά πρόσφατα καταδίκη μιας γυναικολόγου για πλημμελή άσκηση των καθηκόντων της, αλλά και για εφαρμογή αμφιλεγόμενων πρακτικών κατά τη διάρκεια του τοκετού μιας γυναίκας που κατέληξε με το θάνατο του μωρού, επαναφέρει στο δημόσιο λόγο τη συζήτηση για τη μαιευτική βία. Ένα θέμα που παραμένει ταμπού και για το οποία τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να ασχολείται σοβαρά και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πρώτη στις καισαρικές τομές η Ελλάδα
Η μαιευτική βία δεν αφορά μόνο στις φτωχές, ή όπως συνηθίζεται να αποκαλούνται, «αναπτυσσόμενες» χώρες, ούτε ανήκει στο παρελθόν. Είναι εδώ, στα ελληνικά νοσοκομεία, στα μαιευτήρια, ακόμη και στις ιδιωτικές κλινικές. Εμφανίζεται με μορφή λεκτικής απαξίωσης, απουσίας ενημέρωσης και συναίνεσης και με την αντιμετώπιση της γυναίκας όχι ως άνθρωπο, αλλά ως ένα σώμα προς διαχείριση.
Η έκθεση της Επιτροπής για τα Δικαιώματα της Γυναίκας και την Ισότητα των Φύλλων, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τη μαιευτική και γυναικολογική βία, δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2024. Η έκθεση λαμβάνει υπόψη της, τις μελέτες για τη μαιευτική βία που έχουν γίνει στις ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία χρόνια και προσφέρει συνδυαστικά, κάποια ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Μια εκ των μελετών που παρουσιάζονται στην έκθεση, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο διπλωματικής εργασίας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και σε αυτήν, οι συμμετέχουσες ανέφεραν: αδικαιολόγητη και περιττή χρήση διαφόρων τεχνοϊατρικών παρεμβάσεων (όπως τεχνητή πρόκληση τοκετού, τεχνητό σπάσιμο των νερών και χορήγηση ωκυτοκίνης), συνεχείς κολπικές εξετάσεις, δέσιμο σε κρεβάτι, απαγόρευση κινήσεων, άρνηση παροχής αναισθησίας ή/και ανακούφισης από τον πόνο, χρήση λαβίδας και του χειρισμού Kristeller (πίεση στην κοιλιά της εγκυμονούσας), περινεοτομή και λεκτική κακοποίηση (ειρωνικά, υποτιμητικά και προσβλητικά σχόλια).
Άλλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε γυναίκες που ζούσαν σε καταυλισμό προσφύγων κοντά στην Αθήνα έδειξε ότι όλες οι γυναίκες που συμμετείχαν στις συνεντεύξεις ανέφεραν έλλειψη συναίνεσης κατά τη διάρκεια της προγεννητικής και ενδογενούς φροντίδας. Οι μετανάστριες ανέφεραν επίσης διακρίσεις κατά την κύηση ή τον τοκετό, απειλητικές για τη ζωή του εμβρύου, επιπλοκές λόγω άρνησης ή καθυστέρησης ή ανεπαρκούς βοήθειας, ακόμη και αποβολές λόγω άρνησης βοήθειας. Επιπλέον, ανέφεραν έλλειψη ή και καθυστέρηση πρόσβασης σε πληροφορίες, είτε επειδή δεν είναι διαθέσιμες, είτε επειδή δεν τους παρέχεται καμία μεταφραστική υποστήριξη.
Μερικά ακόμη από τα ευρήματα της έρευνας αναφέρουν ότι το 50% των γυναικών έχουν υποστεί μαιευτική βία από επαγγελματίες υγείας και μία στις δυο γυναίκες γέννησε με καισαρική, χωρίς να είναι επιλογή της.
Το 67% των γυναικών αναφέρουν απογοήτευση από την συμπεριφορά των επαγγελματιών υγείας, ενώ το 43,9% που υπέστησαν μαιευτική βία, αναφέρει μετατραυματικό στρες.
Όταν η συναίνεση απουσιάζει
Γυναίκες που τόλμησαν να σπάσουν τη σιωπή, μιλούν στο Newsbomb.gr, όχι μόνο για να θυμηθούν, αλλά για να προειδοποιήσουν και να ενημερώσουν άλλες. Η Δήμητρα, μια εξ αυτών εξομολογήθηκε πώς η επιθυμία της για φυσιολογικό τοκετό αγνοήθηκε, ενώ όπως καταγγέλλει, δεχόταν καθημερινές πιέσεις από τον γιατρό της να προχωρήσει σε πρόκληση.
«Μου έλεγε συνέχεια ότι το παιδί μου θα πεθάνει», αναφέρει χαρακτηριστικά. Οι λέξεις του, όπως τις περιγράφει, δεν άφηναν περιθώριο επιλογής παρά μόνο φόβο. Τελικά, οι πόνοι ήρθαν φυσικά, όμως, η διαδικασία δεν κύλησε χωρίς τραύμα: «Έκαναν πράγματα χωρίς να μου πουν τίποτα, δεν καταλάβαινα τι γίνεται, απλώς υπάκουα».
Ακολούθησε αιμορραγία και λιποθυμία, ενώ, όπως περιγράφει, για ώρες δεν είχε επαφή με το σώμα της. «Δεν μπορούσα να σταθώ, να φροντίσω το παιδί μου. Ένιωθα ότι δεν είχα καμία δύναμη, ούτε φωνή». Η μαρτυρία της, όπως και άλλων γυναικών, αποτυπώνει αυτό που ειδικοί περιγράφουν ως «σιωπηρή κακοποίηση», την εξουθένωση της μητέρας, όχι από την ίδια τη γέννα, αλλά από την αίσθηση ότι της έκλεψαν την επιλογή, τη φωνή και την αξιοπρέπεια.
Όταν η φροντίδα γίνεται παραβίαση – Η αθέατη πλευρά της μαιευτικής βίας
«Δεν της εξηγούν. Δεν της ζητούν άδεια. Δεν της δίνουν λόγο για όσα της κάνουν». Αυτό είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο, σύμφωνα με την ανεξάρτητη μαία και πρόεδρο του συλλόγου «Ευτοκία», Ελευθερία Δημοπούλου, γεννιέται η μαιευτική βία: Όταν η γυναίκα παύει να θεωρείται ενεργό πρόσωπο στη φροντίδα που λαμβάνει -και μετατρέπεται σε σώμα προς διαχείριση.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Newsbomb.gr, περιγράφει με ρεαλισμό πώς ακόμη και οι πιο απλές ιατρικές πράξεις, όπως μια γυναικολογική εξέταση, μπορούν να γίνουν βίαιες όταν δεν υπάρχει ενημέρωση, προετοιμασία, συναίνεση. Όταν, δηλαδή, δεν της εξηγεί κανείς τι θα της κάνουν, γιατί θα το κάνουν και πώς. Όταν όλα γίνονται ερήμην της.
Το φαινόμενο, όμως, δεν σταματά εκεί. Η μαία Κωνσταντίνα Νούσια, υποψήφια διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και πρώην πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Μαιευτικής Βίας, εξηγεί ότι δεν πρόκειται απλώς για κακές ή απρόσεκτες συμπεριφορές. Μιλά για μία μορφή καθαρής έμφυλης βίας αφού ασκείται αποκλειστικά στο πλαίσιο υπηρεσιών που απευθύνονται σε γυναίκες.
Λεκτική, ψυχολογική αλλά και σωματική βία καταγράφεται σε μεγάλο ποσοστό εντός των μαιευτηρίων -είτε πρόκειται για φυσιολογικό τοκετό είτε για καισαρική τομή. Και εκεί, η Ελλάδα φαίνεται να κατέχει αρνητική πρωτιά, όπως αναφέρει η ίδια: «Η χώρα μας παρουσιάζει από τα υψηλότερα ποσοστά καισαρικών παγκοσμίως».
Αποποίηση ευθυνών: Σας ενημερώνουμε ότι αυτό το κανάλι μεταφέρει από Ελληνικά και Ξένα κανάλια ειδήσεις ή/και εκπομπές με θέματα και θεματολογία με την οποία δεν συμφωνούμε ή διαφωνούμε απαραίτητα. Όλα τα πνευματικά δικαιώματα και η διαχείρισή τους ανήκουν στο εκάστοτε κανάλι η ανεξάρτητο παραγωγό. Ο δικός μας ο σκοπός, ως εκ τούτου είναι ΜΟΝΟ ενημερωτικός και ο ρόλος μας ουδέτερος σε ιδέες ή/και συμπεριφορές.
Το κανάλι μας δεν συμφωνεί απαραίτητα με τις απόψεις που προβάλλονται στα βίντεο
ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ ΠΡΟΣΒΛΗΤΙΚΑ & ΥΒΡΙΣΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ