Κοσμικές ακτίνες γ: ένα νέο παράθυρο στο Σύμπαν

Pantelis Savvidis:          Κοσμικές ακτίνες γ: ένα νέο παράθυρο στο Σύμπαν

Μια ασταμάτητη βροχή σωματιδίων υψηλής ενέργειας κατακλύζει μέρα και νύχτα όλη τη γη. Τα ενεργητικά αυτά σωματίδια που έρχονται από όλες τις διευθύνσεις του διαστήματος τα ονομάζουμε κοσμική ακτινοβολία. Τα κοσμικά σωματίδια συνδυάζουν ακραία χαρακτηριστικά από το μικρόκοσμο και από το μεγάκοσμο, αφού αφενός πρόκειται για σωματίδια (μεγάλης ενέργειας), και αφετέρου προέρχονται από γαλαξιακές ή ακόμη και εξωγαλαξιακές πηγές. Η ενέργειά τους είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν των σύγχρονων επιταχυντών, ακόμη και κατά εκατό εκατομμύρια φορές.

Οι κοσμικές ακτίνες γ, η πλέον ενεργητική μορφή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, έχουν την προέλευσή τους στα πιο βίαια γεγονότα του Σύμπαντος, όπως είναι οι εκρήξεις υπερκαινοφανών, τα μάγναστρα και οι τυπικοί αστέρες νετρονίων, τα κβάζαρ και οι ενεργοί γαλαξιακοί πυρήνες, όπως και οι συγχωνεύσεις μελανών οπών και αστέρων νετρονίων.

Η μελέτη τους, αν και δύσκολη καθώς εμποδίζονται από την ατμόσφαιρα να φθάσουν στο έδαφος, θεωρείται εξαιρετικά σημαντική επειδή μεταφέρουν πληροφορίες από τις πηγές προέλευσής τους, που είναι τα φαινόμενα που προαναφέρθηκαν. Πέραν τούτου συμβάλλουν στην μελέτη της κατανομής της σκοτεινής ύλης, αφού θεωρητικά μοντέλα προβλέπουν την παραγωγή ακτίνων γ από συγκρούσεις σωματιδίων της. Τέλος, χρησιμεύουν στη διερεύνηση της κοσμικής εξέλιξης και πιο συγκεκριμένα στην κατανόηση της ιστορίας και της δομής των γαλαξιών και άλλων αντικειμένων, μέσω της παρατήρησης της ακτινοβολίας γ που εκπέμπεται απ’ αυτά.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι κοσμικές ακτίνες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι ακτίνες γ αποτελούν μαζί με την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία όλων των μηκών κύματος, τα βαρυτικά κύματα, και τα νετρίνα τα τέσσερα παράθυρα της Αστρονομίας Πολλαπλών Αγγελιοφόρων.

Η έρευνα των κοσμικών ακτίνων αποτελεί διείσδυση στο άγνωστο, σε μια νέα πραγματικότητα που αποτελεί πρόκληση τόσο για τη θεωρία όσο και για τις πειραματικές δυνατότητες της σύγχρονης επιστήμης. Ο συνδυασμός αστροφυσικής-κοσμολογίας και φυσικής στοιχειωδών σωματιδίων απαιτεί νέες τεχνικές ανίχνευσης σωματιδίων εξαιρετικά υψηλών ενεργειών και τεχνικές ανίχνευσης νέων, θεωρητικά αναμενομένων ή και μη αναμενομένων, σωματιδίων.

Η μελέτη των κοσμικών σωματιδίων, των κοσμικών ακτίνων γάμμα, όπως και πιο πρόσφατα, των κοσμικών νετρίνων, έδειξε την αρχή ενός δρόμου για μια νέα άνθηση της σωματιδιακής φυσικής, που με το όνομα “αστρο-σωματιδιακή φυσική”, οδηγεί πολύ μακριά, πέρα από τον Ήλιο και τους αστέρες, στην καρδιά της δημιουργίας και της εξέλιξης του σύμπαντος.

Οι κοσμικές ακτίνες γ, απετέλεσαν το θέμα της συζήτησης της τακτικής εκπομπής των ΦΥΣΙΚΩΝ, της 30ης-5-2025. Φιλοξενούμενοι του φυσικού Σπύρου Α. Κάνουρα ήταν ο Ομότιμος Καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής και Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, Αναστάσιος Λιόλιος, και ο Καθηγητής Πειραματικής Αστροσωματιδιακής Φυσικής του ΑΠΘ, Χρήστος Ελευθεριάδης.

Αποποίηση ευθυνών: Σας ενημερώνουμε ότι αυτό το κανάλι μεταφέρει από Ελληνικά και Ξένα κανάλια ειδήσεις ή/και εκπομπές με θέματα και θεματολογία με την οποία δεν συμφωνούμε ή διαφωνούμε απαραίτητα. Όλα τα πνευματικά δικαιώματα και η διαχείρισή τους ανήκουν στο εκάστοτε κανάλι η ανεξάρτητο παραγωγό. Ο δικός μας ο σκοπός, ως εκ τούτου είναι ΜΟΝΟ ενημερωτικός και ο ρόλος μας ουδέτερος σε ιδέες ή/και συμπεριφορές.

 Το κανάλι μας δεν συμφωνεί απαραίτητα με τις απόψεις που προβάλλονται στα βίντεο

ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ ΠΡΟΣΒΛΗΤΙΚΑ & ΥΒΡΙΣΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ