
Εἰς ὀσμἡν εὐῳδίας πνευματικῆς Φώτη Κόντογλου διαχρονικές δημιουργίες
Eikonoliptiki: ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ ΓΚΙΚΑ Εἰς ὀσμἡν εὐῳδίας πνευματικῆς Φώτη Κόντογλου διαχρονικές δημιουργίες
Η ελληνική βιβλιογραφία έχει επανειλημμένα εμπλουτισθεί με μελέτες που αναφέρονται στην
πολυσχιδή προσωπικότητα του Φώτη Κόντογλου. Μετά τον θάνατό του (1965), σημαντικοί
άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών έγραψαν άρθρα και κριτικές μελέτες, παρουσίασαν γνωστά και άγνωστα μέχρι τότε έργα του, οργάνωσαν εκθέσεις, ημερίδες και πληθώρα
εκδηλώσεων, αφιερωμένων στο έργο του, τόσο το αγιογραφικό-εικονογραφικό όσο και το
λογοτεχνικό-συγγραφικό.
Στο πλαίσιο αυτό, το Μουσείο Μπενάκη οργάνωσε (2015) την έκθεση «Φώτης Κόντογλου. Από
τον “Λόγο” στην “Έκφρασι”. Με ζωγραφιές και πλουμίδια απ’ το χέρι του συγγραφέα», στην
οποία παρουσιάστηκε κυρίως σχεδιαστικό υλικό και ορισμένα αδημοσίευτα μέχρι τότε
χειρόγραφά του, ενώ παράλληλα εξέδωσε ομότιτλο τόμο, σε επιμέλεια του Χρήστου Φ.
Μαργαρίτη.
Η θερμή υποδοχή της έκθεσης και η επιτυχία της έκδοσης οδήγησαν στη συνέχιση των ερευνών
σε Πινακοθήκες και ιδιωτικές συλλογές, οι οποίες κατέληξαν στον εντοπισμό νέου, πολύ
σημαντικού υλικού: αφενός ζωγραφικών έργων του Κόντογλου, εκ των οποίων ορισμένα ήταν
ελάχιστα γνωστά και οπωσδήποτε αδημοσίευτα, και αφετέρου πολλών χειρόγραφων κειμένων
του, επίσης αδημοσίευτων μέχρι σήμερα.
Η παρούσα έκδοση, η οποία συγκεντρώνει και θέτει στη διάθεση του ερευνητικού και γενικά
του ενδιαφερόμενου κοινού τα πορίσματα αυτής της έρευνας, δομείται σε τρία μέρη: (Α)
ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Φ. ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ – (Β) ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ ΑΡΧΕΙΑ ΜΕ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ
Φ. ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ – (Γ) ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΤΟΝ ΖΩΓΡΑΦΟ Φ. ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ.
Από τις σελίδες του ογκώδους τόμου αναδύεται πλήθος στοιχείων τα οποία εμπλουτίζουν τις
γνώσεις μας για τον βίο και το έργο του καλλιτέχνη. Ενδεικτικά, στο ΠΡΩΤΟ και το ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
του τόμου, μέσα από εκτεταμένες και τεκμηριωμένες μελέτες, ο αναγνώστης θα ανακαλύψει:
ένα αυτοβιογραφικό σημείωμα του Κόντογλου, το οποίο υπέβαλε μαζί με την αίτηση
υποψηφιότητάς του για την έδρα του Ελεύθερου Σχεδίου της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, το
1941, μοναδικό αυτοβιογραφικό τεκμήριο για τη ζωή του μέχρι εκείνη τη στιγμή ̇ ένα άγνωστο
τετράδιό του με σχέδια της περιόδου 1916-1917 ̇ στοιχεία για την εγκατάσταση της οικογένειάς
του στο σπίτι τους στην περιοχή Κυπριάδου, το οποίο σχεδίασε ο Κίμων Λάσκαρης, μαζί με τα
σχέδιά του, τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά ̇ πληροφορίες για την εικονογράφηση
του σπιτιού του, την ιστόρηση του παρεκκλησίου Ζαΐμη στο Ρίο Πατρών και την κόσμηση του
παλαιού Δημαρχείου Αθηνών μέσα από μια νέα ερευνητική οπτική, εντυπωσιακά
τεκμηριωμένη ̇ στοιχεία για τη δημιουργία ενός άτυπου εργαστηρίου-σχολείου με τον Φώτη
Κόντογλου ως δάσκαλο της βυζαντινής ζωγραφικής, όπου μαθήτευσαν μεγάλα ονόματα της
ελληνικής ζωγραφικής του 20ού αιώνα ̇ σχέδια για τμήμα της εικονογράφησης της μνημειακής
έκδοσης Έκφρασις του 1960, τα οποία επίσης εντοπίστηκαν πρόσφατα ̇ υλικό που αφορά την
ενασχόληση του Κόντογλου με το έργου του αββά Ισαάκ του Σύρου κ.λπ.
Οι παραπάνω μελέτες εμπλουτίζονται με σύντομες περιλήψεις τους στην αγγλική γλώσσα και
με επιλεγμένα διακοσμητικά που είχε σχεδιάσει ο Κόντογλου για τη Φιλική Εταιρία, για την
Κιβωτό και για βιβλία του.
Στο ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ του τόμου περιλαμβάνονται πρωτότυπα λήμματα για είκοσι έργα του Κόντογλου,
που ανήκουν σε Πινακοθήκες και ιδιωτικές συλλογές, η πλειονότητα των οποίων ήταν μόνο εν
μέρει γνωστή, ενώ η έκδοση ολοκληρώνεται με την ενότητα «Φως εκ φωτός», στην οποία
παρουσιάζονται έργα επτά σύγχρονων ζωγράφων που εμπνέονται από δημιουργίες του Φώτη
Κόντογλου.
Ο τόμος των τριακοσίων είκοσι οκτώ σελίδων κοσμείται από τριακόσιες περίπου φωτογραφικές
απεικονίσεις χειρογράφων, επιστολών, σημειώσεων, αφιερώσεων και πενήντα περίπου έργων
του Φώτη Κόντογλου του, καθώς και έργων άλλων ζωγράφων, μαθητών και συνεργατών του.
Η έκδοση, σε επιμέλεια του Χρήστου Φ. Μαργαρίτη, αποτελεί κρίσιμη συμβολή στη μελέτη του
Αϊβαλιώτη δημιουργού και ταυτόχρονα ουσιαστική εισαγωγή στις εκδηλώσεις που θα
πραγματοποιηθούν το 2025, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης εκατόν τριάντα χρόνων από τη
γέννηση και εξήντα από τον θάνατο του Φώτη Κόντογλου.
Αποποίηση ευθυνών: Σας ενημερώνουμε ότι αυτό το κανάλι μεταφέρει από Ελληνικά και Ξένα κανάλια ειδήσεις ή/και εκπομπές με θέματα και θεματολογία με την οποία δεν συμφωνούμε ή διαφωνούμε απαραίτητα. Όλα τα πνευματικά δικαιώματα και η διαχείρισή τους ανήκουν στο εκάστοτε κανάλι η ανεξάρτητο παραγωγό. Ο δικός μας ο σκοπός, ως εκ τούτου είναι ΜΟΝΟ ενημερωτικός και ο ρόλος μας ουδέτερος σε ιδέες ή/και συμπεριφορές.
Το κανάλι μας δεν συμφωνεί απαραίτητα με τις απόψεις που προβάλλονται στα βίντεο
ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ ΠΡΟΣΒΛΗΤΙΚΑ & ΥΒΡΙΣΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ